Günümüzde hedef kitlenizi sadece ürün ya da hizmet almak isteyen kişiler olarak tanımlayabilir misiniz? Artık kullanıcılar markalar üzerinde hakim ve atılacak bir sonraki adıma yön veriyorlar. Bu tanımlamayı yapmak konusunda zorlanıyorsanız, pratik bir yöntem olarak kullanıcılarınızdan karakter grupları oluşturabilirsiniz.
Bir stratejiniz olmadan başarı zor. Sağlam bir strateji oluşturmak için ise detaylara yoğunlaşmak gerekiyor. Bu konuda önemli adımlardan biri hedef kitleyi iyi tanımak ve onları cezbedecek içerik yaratmaktan geçiyor. Hedef kitlenizin ne ile ilgili olabileceği veya hangi konuya odaklanırsanız hoşlarına gideceğini düşünmelisiniz. Bu hem hedef kitlenizi korur hem de yeni hedef kitleleri belirlemek konusunda size bir yol haritası oluşturur.
Kullanıcı Karakteri Nedir?
Kullanıcı karakteri belirli bir hedef kitlenin ana özelliklerini kategorilendirebilmek için oluşturacağınız hayali bir kişiliktir. Bu karakterleri kullanıcılarınızın ihtiyaçları, motivasyonları, ilgi alanlarıyla birlikte markanızla, sosyal hesaplarınızla ve online varlığınızla nasıl etkileşime geçtiklerini öğrenmek için kullanabilirsiniz.
Kullanıcı karakteri geliştirmekte amaç, bu değişik grupları aklımızın bir köşesinde tutup, dijital stratejiler inşa etmek veya web sitenizi her aşamasında kullanıcı deneyimini en iyi hale getirmektir. Stratejinizi geliştirirken her aşamada “Bu ürün – kampanya – paylaşım – hizmet x kullanıcı karakteri için uygun mu?” sorusunu sorarak kullanıcı odaklı çalışmalar ortaya koyabilirsiniz.
Online çalışmaların her aşamasında bir adım geriye çekilip kullanıcıların nasıl bir deneyim yaşadığını gözlemlemeniz gerekiyor ki bu her geçen gün biraz daha zorlaşan bir durum. Ürününüzün ya da verdiğiniz hizmetin tüm detaylarını bilebilirsiniz. Kullanıcının bakış açısından bakabilmek ise apayrı bir durum yaratır. Bazen kullandığınız bir çalışmada ürün fiyatını dev bir şekilde yansıtırsınız, ama kullanıcı gelip yine paylaşımınızın altında ürün fiyatını sorabilir. Bazen ise tıkır tıkır işlediğini düşündüğünüz bir alışveriş deneyimi, kullanıcı açısından tam bir kabusa dönüşebilir. Dikkat dağınıklığının tavan yaptığı, insanların okumayı sıkıcı bulduğu, duygusal veya fevri tepkiler vermekten çekinmediği “hatta bazen haksız bile olsa çirkefleştiği” bir dönemden geçiyoruz. Bazen B ve C planları bile işe yaramıyor. Daha detaylı düşünmek ve empatinin gücünü kullanarak ilerlemek en azından iletişim açısından başarıyı getiriyor.
Hedef Kitle Ne Yapıyor?
Tüm kullanıcılar aynı değil. Kullanıcıyı anlamak ve verebileceği tepkiyi öngörebilmek ise zorlu bir süreç.
Her kullanıcı ayrı demografiye, ilgi alanına ve motivasyona sahip olabilir ama sonuçta hepsi hala sizin kullanıcınızdır. Bütün bireyselliklerine rağmen hala sizinle iletişim halinde olmayı sürdürürler. Peki, bu kadar değişkenlik gösteren bireylerle nasıl iletişim kurar ve derdinizi anlatırsınız? Hedef kitlenizi tanımlayarak bunun üstesinden gelebilirsiniz. Eğer elinizde tanımlanmış demografik bilgileriniz ve alışkanlık verileriniz varsa basit kullanıcı karakterleri yaratmanız çok kolay olacaktır.
Kullanıcı Karakteri Nasıl Oluşturulur?
Kullanıcı karakteri için hayali demiştim ama aklınızda kalıcı olacaksa çevrenizde takip ettiğiniz kişiler üzerinden bu karakterlerinize bir yüz verebilirsiniz. Kullanıcı karakterleri oluşturmak hedef kitlenizi daha iyi tanımak, davranışlarını anlamlandırmak, isteklerini ve tercihlerini tahmin etmek konusunda fayda getirecektir. Başlangıç için üç grup oluşturarak çalışmaya başlayabilirsiniz. Oluşturduğunuz her grup için bir veya iki alt grup oluşturabilirsiniz.
Hedefiniz ne olursa olsun aşağıdaki soruları sormaya başlayarak kullanıcı karakterlerinizi oluşturabilirsiniz.
- Kullanıcı karakterinize bir isim verin, yaşı, cinsiyeti ve kişisel bilgileri nedir? (Karakter grubunuzu bir yakınınızın fotoğrafı eşliğinde canlandırabilirsiniz.)
- Kullanıcı karakterinizin ilgi alanları veya alışkanlıkları nelerdir? Özel bir ilgi alanı veya alışkanlığı var mı?
- Kullanıcı karakterinizin bir günü nasıl geçiyor? Sevdikleri, sevmedikleri neler, yemek ve çay molaları hangi zaman diliminde oluyor?
- Kullanıcı karakterinizin yaşama ve çalışma ortamı nasıl? İlişkilerini nasıl kuruyor ?
- Kullanıcı karakteriniz kime veya kimlere güveniyor?
- Kullanıcı karakteriniz hangi mecralarda bulunuyor? Nasıl ve nerede araştırma yapıyor?
- Kullanıcı karakteriniz bilgiye-hizmete kimden ve nereden erişiyor?
- Kullanıcı karakteriniz politikayla ve ülke – dünya gündemi ile ilgili mi?
- Kullanıcı karakteriniz nelere tepki gösteriyor ve tepkisi ne kadar sürüyor?
Bu sorular ışığında şekillenen kullanıcı karakteriniz oluştu bile. Bundan sonra yapmanız gereken ihtiyacınız kadar alt grup oluşturmak ve çalışmalarınızı – hedeflemelerinizi bu karakterinizi de düşünerek kurgulamak. İletişimin esas olduğu günümüzde yaptığınız iş veya beklentiniz ne olursa olsun her şey karşınızdaki kişiyi anlamaya çalışmakla başlıyor, gerisi kolayca geliyor.
Yazımda görsel örnek olarak FriendFeed’den Ramazan Dost ve değerli arkadaşım İnci Özsoy’un hesap görüntülerini kullandım. İnci’nin blogu şahane tariflerle dolu, meraklılarına duyurulur. Marina ise hesabına imrenerek baktığım biri. Bu görselleri incelemenin size fikir verebileceğini düşünüyorum.
Bu yazımı okumaya değer bulduysanız, konuyla ilgili olarak aşağıdaki yazılarımı da okumanızı ısrarla öneririm.
Fayda görmeniz dileğiyle.
