Chatbot nedir? Neden bu kadar önemlidir? Nasıl çalışıyor? Nasıl Chatbot yapılır?
Bu yazımda sizlere bu soruların cevaplarını en basit haliyle vermeye çalıştım.
Chatbot Nedir?
Chatbotlar, yapay zeka ve makine öğrenme alanındaki gelişmelerinin bir sonucu olarak ortaya çıktı. Chatbotlar genellikle belli kuralları takip eden (bazen de yapay zeka ile çalışan) ve bir sohbet arayüzü üzerinden kullanıcılar ile soru cevap şeklinde konuşabilen servislerdir.
İşlevsellikten eğlenceye kadar birçok farklı amaçla kullanılabilen bu servisler, başta Facebook Messenger olmak üzere sohbet imkanı sağlayan platformlar üzerinden çalıştırılıp, kullanılabilir.
Konuyu biraz açmak gerekirse…
Eğer bir mağazadan online alışveriş yaparak bir ayakkabı satın almak istiyorsanız yapacaklarınız bellidir. Önce web sitesini ziyaret eder ve beğendiğiniz ayakkabıyı bulana kadar sitede dolaşırsınız.
Chatbot’lar bu alışveriş alışkanlığınıza farklılık katar. Uğradığınız – uğrayabileceğiniz zaman kaybından sizi korur. Chatbot’u sistemine entegre eden alışveriş sitelerinde, sohbet ekranı üzerinden istediğiniz ayakkabının nasıl bir şey olduğunu söyleyerek, chatbot’un o ayakkabıyı sizin için bulmasını sağlayabilirsiniz. Chatbot, size aradığınız ürünlerle ilgili sorular sorar, vereceğiniz yanıtlara göre ihtiyacınız olan ürünü ekranınıza getirir.
Chatbot’ların bu kadar gündemde olmasında ve gelecek vadetmesinde Facebook’un payı ise büyük.
2017 yılında özellikle e-ticarette chatbot’ların kullanımı artacak. Tüketici bilgilerini ve davranışlarını ezberleyen bu otonom mesaj sistemleri, sorulara hemen cevap vererek e-ticaret işlemlerini hızlandıracak.
Chatbot Facebook
Facebook’un, Messenger uygulamasında chatbot’ları destekleyeceğini açıklaması bu alanda büyük bir itici güç oluşturdu ve kısa süre içerisinde Messenger’daki bot sayısı on binleri aştı. Messenger, Facebook’tan daha hızlı büyüyor ve bu alana yatırımları dev boyutta.
Facebook, bu alanda yapay zeka çalışmalarında da geliştirmelerine devam ediyor. Chatbot’lar için plugin, arama – tarama – listeleme gibi özellikleri ve iki farklı türde sundukları reklam modeli de var. Bu çalışmaların örneklerini Finansal Servislerinden Sorumlu Lideri Gül Yüksel Akkaya’dan dinlediğim için kendimi şanslı hissediyorum.
Aşağıda Facebook’un Mesajlaşma Ürünleri Başkan Yardımcı David Marcus’un, Facebook Messenger chatbot’unu kullanarak ayakkabı almanın nasıl bir şey olduğunu anlattığı ilginç bir video var. Bu konuyla ilgiliyseniz 7. Dakikadan sonrasını izlemenizi öneririm.
Oracle’ın yaptığı bir araştırmaya göre, 2020 yılında her beş markadan dördü chatbot kullanmayı düşünüyor.
Chatbot Örnekleri
Ayakkabı satın almak chatbotlar üzerinden yapabileceğiniz tek şey değil.
Örneğin;
Hava Durumu Botu: Ne zaman sorsanız size hava durumunu söylüyor. Hatta facebook hesabı da var. Çenesi oldukça düşük bu arada ????
Haber Botu: CNN’in haber botundan ilginç bir gelişme olduğunda size haber vermesini isteyebilirsiniz, böylece hiçbir haberi kaçırmazsınız.
Zaman Çizelgesi Botu: Toplantı ayarlamaya kadar birçok işe yarayan bu bot sayesinde, zaman çizelgenizi belirleyebiliyorsunuz.
Bunlar benim kullandığım botlar. Fikir vermesi açısından denemenizi öneririm. Öte yandan botlarla yapılabileceklerin sınırı yok. Hayal edebildiğiniz her şey için bir bot yapabilirsiniz. Bana göre tek kusurları aşırı hızlı olmaları.
Chatbot’lar Neden Önemli?
Birçok insan chatbot’ların abartıldığını ve o kadar da önemli olmadıklarını düşünüyor. Öte yandan chatbot’lar hepimiz için fırsat sunuyor. Günümüzde ilk kez mesajlaşma uygulamaları, sosyal medya uygulamalarından daha fazla kullanılıyor ki bu önemli bir gelişme.
İnsanlar mesajlaşmaktan hoşlanıyor. Kitlenizin çok büyük bir çoğunluğu mobil uygulamalarla herhangi bir etkileşime geçmekten daha çok mesaj göndermeyi tercih ediyor. OpenMarket’ın raporuna göre 1980 ve sonrasında doğan daha genç nesil, telefonla konuşmak yerine mesajlaşmayı tercih ediyor. Aynı zamanda bu raporda, sosyal medyanın müşteri desteği için en iyi kanal olduğundan da söz ediliyor. Bütün bunları bir araya getirirsek hedef kitlenizin;
- Sohbet etmekten hoşlandığını,
- Sevdikleri markalarla bağlantıya geçmek için sohbet etmeyi tercih ettiğini,
- Sorularına hızlı bir şekilde yanıt almak istediklerini
söyleyebiliriz.
BI Intelligence’in yukarıdaki tablosu da gösteriyor ki insanlar Mesajlaşma uygulamalarını yoğun bir şekilde kullanıyor. Chatbot’ların bu kadar önemli olmasının sebebi de tam olarak bu. Çünkü chatbot’lar, online bir iş kurmak isteyen herkese, insanların büyük ihtimalle kullanmaktan hoşlanacakları bir farklılık ve fırsat sunuyor.
Peki bizimle etkileşime girip cevap verebilen, neredeyse konuşabilen bu chatbotlar nasıl çalışıyor dersiniz?
Chatbotlar Nasıl Çalışıyor?
Günümüzde iki çeşit chatbot kullanılıyor. Bunlardan ilki, işlevlerini bir kurallar dizisi sayesinde gerçekleştirirken, daha gelişmiş olan diğeri ise Makine Öğrenimi’ni kullanıyor. Bu da şu anlama geliyor:
Kural dizisi ile çalışan botumuz son derece kısıtlı, sadece spesifik bazı komutlara cevap verebiliyor. Eğer onun komutları arasında olmayan bir şey söylenirse bunu anlamıyor. Yani ne kadar zekice programlandıysa bu botumuz da o kadar zeki oluyor.
Makine Öğrenimi ile çalışan bot’un ise yapay bir beyni var, yani yapay da olsa bir zekası olduğunu söyleyebiliriz. Bu botla iletişime geçerken aşırı spesifik komutlar vermenize gerek yok. Çünkü o komutları değil, aslında dili anlayabiliyor. Bununla da kalmayan chatbot, sizinle kurduğu diyaloglar esnasında kendini geliştiriyor ve daha zeki bir hal almaya başlıyor. Bu konuda Siri’nin kullanıcılarını ne kadar şaşırttığını hatırlatmak isterim.
Yapay Zeka
Peki, bu botlar yapay zeka ile çalışıyorsa, bu durum chatbot yapmanın zor olduğu anlamına mı geliyor?
Chatbot yapmak isteyen herkesin yapay zeka konusunda birer uzman olması mı gerekiyor?
Hayır, botlardan birini yapmak için yapay zeka konusunda uzman olmanıza gerek yok. Fakat yapacağınız uygulama ile ilgili henüz büyük vaatlerde bulunmamakta fayda var, ilk denemeler hayal kırıklığı yaratabiliyor…. Bununla birlikte son on yılda yapay zeka alanında çok sayıda gelişme meydana geldi. Artık kod yazmayı bilen hemen herkes ürünlerine biraz yapay zeka ekleyebiliyor.
Nasıl Chatbot Yapabilirim?
Bir chatbot yapmak kulağa korkutucu gelebilir. Yapay zeka kullanarak bunu yapmak gerçekten göz korkutucu. Öte yandan önce basit olan ile başlayabilirsiniz.
Öncelikle chatbot’unuzun Facebook, Slack… platformlarından hangisinde “hayat bulacağına” karar vermelisiniz. Daha sonrasında botunuzu çalıştırabileceğiniz bir sunucu ayarlamalı ve botunuzun hangi hizmeti vereceğini seçmelisiniz. Bu hizmetlerle ilgili detaylı bilgi almak için buradan ve buradan da yardım alabilirsiniz.
Kullanabileceğiniz platformlara birkaç örnek vermek gerekirse;
- Facebook Messenger
- Slack (ülkemizde çok tercih ediliyor, seveni kadar sevmeyeni de bol)
- Discord
- Telegram
- Kik (özellikle gençlerin favorisi)
Botunuzu kurabileceğiniz servisler ise;
- Octane AI
- wit.ai
- howdy’s botkit
- dialogflow
- textit.in
- Motion.ai
- Chatfuel
- IBM Watson
- BeepBoopHQ
- Dexter
- converse.ai
- Gupshup
- dahi.ai (Türkçe)
2017’de şirketler, Facebook’un sunduğu veya kendi chatbot sistemlerini kurarak müşterileriyle olan etkileşimlerine hız kazandırarak, bir üst boyuta taşıyacak gibi duruyor. Sosyal ağlar üzerinden satışlar gün geçtikçe yaygınlaşıyor ancak sektör ve markalar büyüdükçe müşterilere verilen cevapların süresi uzuyor. Chatbot teknolojileri sayesinde müşteri soru sorduğunun cevabını beklemek yerine, chatbot üzerinden hızlıca çözüme ulaşabilir.
Chatbot’lar, temel insan etkileşimlerini dijital bir ortama uyarladığı için mobil uygulama kullanıcılarının deneyimine bir güncelleme getiriyor. Daha basit, daha hızlı ve daha sezgisel bir arayüz demek, mobil büyümenin ana faktörlerinden biri olan daha iyi bir kullanıcı deneyimi demek. Tabi ki her uygulama için chatbot’lar gerekli olmayabilir ama ilerleyen günlerde kesinlikle daha fazla bot ile karşılaşacağımızı söylemek mümkün.
Dostum Artemiz Güler’in “İnsan Kaynaklarında Bot (Chat-bot) Kullanımı” yazısını da okumanızı öneririm.
Fayda görmeniz dileğiyle…